به‌گزارش گروه چندرسانه‌ای رادیو جوان؛ مرغداران جرات جوجه‌ریزی ندارند زیرا از تامین غذای مرغ‌ها عاجزند. هشدار دادیم كه قیمت جوجه یك‌روزه به شدت كاهش یافته و تولیدكنندگان بخشی از جوجه‌های یك‌روزه را «داخل چاه می‌ریزند».

پیش‌بینی ما ناشی از خبرگی یا ذكاوت ما نبود. عقل سلیم حكم می‌كرد كه با كاهش شدید جوجه‌ریزی، پس از حدود 50 روز، عرضه مرغ در بازار كاهش می‌یابد و قیمت آن بالا خواهد رفت. سوال این است كه چرا متولیان این صنعت بزرگ این واقعیت را در نیافتند و به فكر چاره‌جویی بر نیامدند تا قیمت مرغ جهش نكند؟ و نه تنها مساله را نادیده گرفتند، بلكه ما را به استفاده از «اطلاعات و آمار ناصحیح و غیرواقعی» متهم كردند. آمار مورد استناد ما نشان می‌داد كه مصرف كنجاله سویا در كشور حدود 240 تا 250 هزار تن در ماه است و از بهمن ماه 96 تا پایان فروردین 97 به‌طور میانگین ماهانه بیش از این مقدار كنجاله (عمدتا به‌صورت سویا) وارد كشور شده است. ضمنا واردات این نهاده در سال 96 با ارز ارزان‌‌تر و در سال 97 با ارز دولتی وارد شده بود و به عبارت دیگر «جهش نرخ ارز» تاثیر چندانی بر قیمت سویای وارداتی نداشت، هرچند قیمت جهانی سویا در این بازه زمانی اندكی افزایش یافته بود.

علت نگارش این مقاله و یادآوری مسائل گذشته، این است كه هم اكنون نیز ما در بزنگاهی دیگر، مشابه خرداد ماه گذشته، قرار داریم. بر اساس آمار گمرك ایران در بازه زمانی فروردین تا تیرماه سال جاری، سویا و كنجاله وارد شده به كشور معادل 270 هزار تن كنجاله در ماه بوده1 كه به میزان قابل توجهی بیشتر از نیاز ماهانه مرغداران كشور است. اما در بازار، بار دیگر كنجاله سویا به شدت كمیاب و گاه نایاب شده است. در نتیجه و به رغم افزایش قیمت مرغ، جوجه‌ریزی بار دیگر كاهش یافته و اكنون نیز بخشی از جوجه‌های یك‌روزه معدوم می‌شوند، زیرا مرغداران نگران تامین غذای مرغ‌هایشان هستند. بی‌تردید آثار این وضعیت نیز در آینده نمایان خواهد شد. البته با خنك شدن هوا و كاهش تلفات و نیز جوجه‌ریزی در مناطق گرمسیر، كه همه ساله موجب كاهش یا كندی نرخ رشد قیمت مرغ در این فصل از سال می‌شد، امسال نیز تاثیر خود را خواهد گذاشت. در حقیقت، به دلایلی كه تشریح آن در فرصت این مقاله نیست، قیمت مرغ سقوطی را در پیش دارد، اما این سقوط پایدار نخواهد بود. تا زمانی كه سیاست‌گذاران صنعت طیور آگاهانه، یا به دلیل ندانم‌كاری، سیاست‌های گذشته را ادامه دهند، نوسانات شدید قیمت مرغ مهار نخواهد شد.

سوال اصلی این است كه چرا و به چه دلایلی، به رغم واردات كافی، سویا به شدت كمیاب و در نتیجه گران شده است؟ برخی از ناظران طولانی شدن فرآیند ترخیص گمركی را عامل این وضعیت می‌دانند. بعضی هم كندی فرآیند تبدیل سویا به كنجاله در كارخانه‌های روغن‌كشی را مقصر قلمداد می‌كنند. عده‌ای هم معتقدند كه واردكنندگان «شبه انحصاری» این نهاده، روش آشنای انبار كردن كالا و توزیع قطره‌چكانی آن، به منظور بالا نگه‌داشتن قیمت را در پیش گرفته‌اند.

هركدام از این عوامل (یا تركیبی از آنها) موجب كمیابی سویا در بازار شده باشد، نشانه این واقعیت است كه متولیان این صنعت وظایف خود را به درستی انجام نداده‌اند. آیا می‌توان پذیرفت كه در این شرایط بحرانی، مسوولان دولتی قادر به تسریع عملیات گمركی یا توزیع مناسب‌‌تر سویا به كارخانه‌های روغن‌كشی و افزایش تولید كنجاله سویا نیستند؟ و آیا پذیرفتنی است كه در اقتصادی كه دولت در همه امور دخالت می‌كند و بازیگر اصلی صحنه اقتصاد است و بارها با دخالت‌های بی‌مورد و نسنجیده‌اش به تولیدكنندگان بخش خصوصی واقعی لطمات جدی زده است، در مقابله با دو یا سه واردكننده عمده و جلوگیری از شكل‌گیری انحصار یا شبه‌انحصار در این بازار مهم، ناتوان باشد؟ بی‌تردید فساد در این قضایا نقش مهمی دارد. اما واقعیت این است كه سوء مدیریت و ندانم‌كاری در میان مدیران دولتی نیز نقش پررنگی در این ماجرا دارد و متاسفانه، این ضعف، صرفا به بازار مرغ یا چند صنعت دیگر محدود و منحصر نیست. این دردی است كه همه صنایع كشور از آن رنج می‌برند و متحمل خسارت می‌شوند. اما چرا تصمیم‌گیران اقتصاد كشور در شاخه‌ها و زیرشاخه‌های صنایع مختلف، مدام مرتكب اشتباه می‌شوند و حتی از تصمیمات غلط گذشته خود نیز چیزی نمی‌آموزند؟

انتهای پیام/