هنوز مدت زیادی از اظهار نظر رئیس بانك مركزی مبنی بر این كه تا پایان سال 96 بساط موسسات پولی و مالی غیر مجاز برچیده می‌شود، نگذشته خبر می‌رسد این موسسات كه به‌ نظر می‌رسد نفس‌های آخر را می‌كشند، در حال سپرده‌فروشی اند. به‌ تازگی یك عضو شورای پول و اعتبار به سپرده‌فروشی این موسسات واكنش نشان داده و عنوان كرده: دستگاه‌های اطلاعاتی، دلالی و خرید سپرده‌ها را پیگیری كنند.

بر اساس ماده یك مقررات تاسیس و نحوه ی فعالیت موسسات اعتباری غیر بانكی، این‌ گونه موسسات با جذب سپرده‌های مجاز بانكی به‌ استثنای سپرده قرض‌الحسنه جاری؛ تسهیلات اخذ می‌كنند. آنها با استفاده از ابزارهای مالی به تجهیز منابع مبادرت كرده و این منابع را به اعطای تسهیلات اعتباری اختصاص داده‌اند. همچنین بنا به تعریف بند «ه» ماده 31 قانون پولی و بانكی كشور مصوب سال1351، موسسات اعتباری غیر بانكی موسساتی اند كه در عنوان خود از نام بانك استفاده نمی‌كنند. آنها به تشخیص بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران، واسطه ی بین عرضه‌كنندگان و متقاضیان وجوه در اعتبارند و عملیاتشان در حجم و نحوه ی توزیع اعتبارات موثر است.

بنا به ارزیابی‌هایی كه تاكنون برخی منابع بانك مركزی و برخی نمایندگان مجلس ارائه كرده اند، بازار غیر متشكل پولی شامل چند هزار موسسه مالی فاقد مجوز با حدود دو میلیون عضو یا سهامدار و با گردش مالی بیش از 12‌ هزار میلیارد تومان است. موسسات غیر مجاز بانكی كه پشتوانه‌های نامرئی و قدرتمندی دارند، پاسخگوی بانك مركزی نیستند و گاه حتی مشخصات سهامداران و موسسان خود را در اختیار بانك مركزی قرار نمی‌دهند. این موسسات خصوصی در رقابت با بانك‌ها برای جلب مشتری بیشتر به مقررات مربوط به نرخ سود بانكی تمكین نمی‌كنند و به رقابت‌های ناسالم بانكی و مالی دامن می‌زنند.