روز گذشته شاخص بورس در حالی افت بیش از 500 واحدی داشت كه از میان 39 صنعت، فقط 6 گروه روند صعودی داشتند. این حركت دسته‌جمعی به نوعی رفتار سنتی بازار سهام كشورمان است. مسئله‌ای كه در نگاه نخست نشان‌دهنده‌ی ضعف تحلیل و عمق كم بورس تهران است. اما منشأ دیگر نوسان هماهنگ قیمت‌ها به غالب بودن اثر خطرهای سیستماتیك بر كل اقتصاد برمی‌گردد. بنابراین سهم اندك بخش خصوصی در اقتصاد باعث می‌شود خطرهای اقتصادی و غیراقتصادی وابسته به دولت عاملی جدی‌تر از وضعیت بنگاه‌ها در تصمیم‌گیری‌های مالی باشد.

شاخص كل بورس تهران در معاملات دیروز روند نزولی داشت. از 39 صنعت فعال در بورس تهران تنها 6 صنعت با رشد شاخص همراه شدند كه میزان رشد این صنایع نیز كمتر از یك درصد بود. بسیاری از نمادهای فعال در بازار سهام روز منفی را پشت سرگذاشتند. بار دیگر تردیدهای ایجادشده از بقای برجام، فعالان بازار سهام را به سمت فروش سوق داده است. همان‌طور كه در گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد» نیز اشاره شده بود تا 22 اردیبهشت (موعد تصمیم‌گیری ترامپ در قبال برجام) هر گونه اخبار سیاسی از وضعیت برجام بیش از عوامل دیگر تغییر رفتار معامله‌گران بازار سهام را به دنبال خواهد داشت. اما حركت دسته‌جمعی نمادها و صنایع مختلف بورسی تنها مختص شرایط كنونی نیست و نوسانات هماهنگ سهام با شاخص كل عادت سنتی بورس تهران است. در نگاه كلان‌تر منشأ رفتارهای دسته‌جمعی فعالان بازار را می‌توان در ساختار دولتی اقتصاد كشور رصد كرد. اقتصاد دولتی فضا را از تحلیل‌پذیری دور می‌كند و امكان پیش‌بینی آینده را برای فعالان اقتصادی و معامله‌گران بورسی حذف می‌كند.

نمونه‌ی این موضوع را می‌توان در سیاست اخیر ارزی دولت مشاهده كرد. وابستگی شدید شركت‌ها به نهادهای دولتی، عمومی و نیمه دولتی باعث شده كه دولت هر زمان برای به كرسی نشاندن سیاست خود به دنبال دخالت در اقتصاد باشد. نمونه‌های اقتصاد دولتی در تمامی صنایع بورسی به‌صورت كامل مشاهده می‌شود. بار سنگین مطالبات بر شركت‌های دارویی، فشار ارزی بر صادركنندگان، اثر تصمیمات دولتی در نرخ‌گذاری محصولات صنایع مختلف، انعكاس تصمیمات دولتی در هیئت‌‌مدیره شركت‌ها و بحران بانكی همگی از نشانه‌های دخالت‌های دولت در اقتصاد كشور است. به این ترتیب احتمال خطرپذیری سیستماتیك فقط فضای حاكم ناشی از اقتصاد دولتی را تشدید می‌كند و بیش از همیشه حركت‌های دسته‌جمعی خودنمایی می‌كند.