به‌گزارش گروه چندرسانه‌ای رادیو جوان؛ بررسی تجربه ژاپن در انتقال از سیاست‌های صنعتی سنتی به سیاست‌های صنعتی دانش‌بنیان، جهش صنعتی را اثبات می‌كند. این كشور از دهه 1970 به سمت اقتصادی سرمایه‌محور و دانش‌بنیان حركت كرد. یكی از جنبه‌های مهم اتخاذ این سیاست، توجه به تغییرات اقتصاد جهانی و ماهیت تولید در اقتصاد مدرن بود. با اتخاذ سیاست‌های صنعتی جدید از طریق اصلاح قوانین، ترویج ادغام و مالكیت، مقررات‌زدایی، ترویج عقلانیت و متنوع‌سازی فعالیت صنعتی و كاهش مالیات شركت‌ها، دولت ژاپن توانست بر افزایش رقابت‌پذیری صنایع تمركز كند.

تغییر جهت از سیاست‌های سنتی به سیاست‌های صنعتی دانش بنیان را می‌توان اولین گام ژاپن برای تبدیل شدن به یكی از قطب‌های بزرگ صنعتی یاد كرد؛ تغییر در برخی از سیاست‌ها دومین گامی است كه این كشور برای تبدیل شدن به یكی از غول‌های صنعتی در دستور كار قرار داد و توانست به یكی از قطب‌های صنعتی در دنیا بدل شود. «اصلاح قوانین مختلف، ترویج ادغام و مالكیت، از جمله برای شركت‌های خارجی، مقررات‌زدایی از بازار كار برای انجام اقدامات انعطاف‌پذیر كه به شركت‌ها در اقتصادی كردن هزینه‌های نیروی كار كمك می‌كند،‌ ترویج عقلانیت و متنوع‌سازی فعالیت‌های صنعتی و كاهش مالیات شركت‌ها» پنج گامی است كه ژاپن در دوره گذار از یك كشور با اقتصاد سنتی در دستور كار قرار داد و با اتخاذ سیاست‌های صنعتی جدید، بر افزایش رقابت‌پذیری صنایع تمركز كرد. این كشور بر حمایت از صنایع خود پنج اقدام را نیز در دستور كار قرار داد كه در این خصوص می‌توان به «جذب نیروی انسانی ماهر راكد از خارج از كشور، ایجاد مراكز استراتژیك، كاهش نرخ مالیات شركت‌ها برای افزایش رقابت در برابر شركت‌های خارجی، سیاست‌های رقابتی و اتخاذ قوانینی برای نظارت بر ادغام‌ها به‌منظور افزایش رقابت، تقویت همكاری دولت، صنعت و دانشگاه» اشاره كرد.

براساس گزارش منتشر شده از سوی معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی، در سیاست‌های صنعتی دانش‌بنیان برای تسهیل‌ هماهنگی بین شركت‌های خصوصی و انتشار دانش، به دولت متكی هستند. در حالی كه در سیاست‌های صنعتی سنتی، به دولت به‌عنوان راهنمایی برای صنعتی شدن وابسته‌اند؛ به این ترتیب كه دولت برنامه‌ها و طرح‌ها را ارائه كرده و منابع مولد در اقتصاد را تخصیص می‌دهد. تفاوت عمده در رابطه با ابزارهای سیاستی، اهمیت دادن به نوآوری از سوی شركت‌های خصوصی در همكاری با بخش عمومی در سیاست‌های صنعتی دانش بنیان است، در حالی كه سیاست‌های سنتی بیشتر بر تاثیر فناوری و حضور قوی دولت در هدایت عامدانه توسعه فناوری تاكید دارند. سیاست‌های توسعه صنعتی در ژاپن، از دهه 1970 به سمت اقتصادی سرمایه محور و دانش‌بنیان تغییر یافته است. یكی از جنبه‌های مهم سیاست‌های صنعتی اخیر در ژاپن، تاكید بر تغییرات صورت گرفته در اقتصاد جهانی و تغییر ماهیت تولید در اقتصاد مدرن است به این ترتیب كه سیاست‌ها از حمایت از صنایع نوپا در بازارهای اداره شده به سمت ارتقای پویایی بخش خصوصی برای توسعه تكنولوژی در شرایط بازار رقابتی تغییر یافته است. با این تغییر در سیاست‌های صنعتی طی سال‌های اخیر، ابزارهای سیاستی جدیدی شكل گرفته‌اند، شركت‌های ژاپنی رقابت در بازارهای جهانی را به‌ویژه در صنایع با تكنولوژی بالا، واگذار كرده‌اند. همچنین از دهه 1990 دولت ژاپن، در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی استقلال خود را در مقابل شركت‌های خصوصی از دست داده و رهبری دولت عمدتا با پویایی بازار جایگزین شده است. با تحولات اخیر در اقتصاد جهانی پس از بحران مالی جهانی در سال‌های 2008-2007 و متعاقبا پس از ظهور چین به‌عنوان یك رقیب خطرناك در بازارهای جهانی صنایع با تكنولوژی بالا، مباحث جدیدی در ژاپن در مورد نقش دولت آغاز شد و مفهوم «سیاست صنعتی» دوباره مورد توجه قرار گرفت. با این حال، برخلاف سال‌های 1960 و 1970، انتظار می‌رود در حال حاضر دولت به جای مدیریت بازار، به‌عنوان تسهیل‌‌كننده هماهنگی و انتشار دانش، فعالیت كند.

انتهای پیام/