ممكن است یك نفتكش با نزدیك شدن به ساحل به گل بنشیند، به صخره برخورد كند یا حتی به دلیل مستهلك بودن دچار سانحه شود. اما تصادف دو نفتكش در دریا موضوع عجیبی است، درست مانند برخورد دو هواپیما در آسمان. با این حال این اتفاق در عصری كه حتی گوشی‌های موبایل هم به جی‌پی‌اس وصل می‌شوند و قابل ردیابی‌اند، حدود 130 میلیون دلار خسارت برجا گذاشت. بر اساس اطلاعات موجود ارزش تقریبی محموله یك میلیون بشكه‌ای میعانات گازی نفتكش ایرانی كه تنها یك روز تا رسیدن به مقصد فاصله داشته، 60 میلیون دلار برآورد می‌شود. هزینه‌ی ساخت نفت‌كشی مانند «سانچی» نیز حدود 70 میلیون دلار برآورد می‌شود. به گفته‌ی كارشناسان خسارت‌های مالی ناشی از این حادثه را بیمه جبران می‌كند و هزینه‌ای متوجه ایران نیست.

اما بزرگ‌ترین خسارتی كه از حادثه‌ی بزرگ روز شنبه در آب‌های شانگهای برای كشور به جا ماند، مفقود شدن 32 تن از خدمه نفتكش ایرانی است. هرچند در لحظه‌ی تنظیم این گزارش (ساعت 16 به وقت تهران) تجسس‌ها برای پیدا كردن این افراد ادامه دارد، اما باتوجه به اینكه نزدیك به 24 ساعت از زمان حادثه می‌گذرد و شعله‌های آتش همچنان تا شعاع هزار متری كشتی زبانه می‌كشند، امیدها برای یافتن خدمه كشتی كمرنگ شده است.

از حادثه چه می‌دانیم؟

بارگیری نفتكش ایرانی از مدل سوئزمكس با نام سانچی، روز شنبه 25 آذر مصادف با 16 دسامبر پایان یافت و این كشتی بندر عسلویه را با 32 خدمه به مقصد بندر دائسن در كره‌جنوبی ترك كرد. از این 32 تن، 30 نفر ایرانی و 2 نفر بنگلادشی بوده‌اند. آن‌طور كه معاون وزیر راه و شهرسازی گفته است، 4 نفر از خدمه ایرانی دانشجویان دریانوردی بوده‌اند كه دوره‌ی كارآموزی خود را در این كشتی سپری می‌كردند، همچنین همسر یك نفر از كاركنان نیز روی كشتی حضور داشته است. آن طور كه خبرگزاری رویترز گزارش داده است، حجم محموله این نفتكش، یك میلیون بشكه میعانات گازی بوده است. میعانات گازی، نوعی نفت فوق سبك است كه همراه با گاز از میدان‌های گازی خارج می‌شود. ظاهر امر نشان می‌دهد كه محموله‌ی نفتكش سانچی، میعانات گازی استخراج شده از میدان گازی پارس‌جنوبی بوده است. میعانات گازی درجه API بیشتر و گوگرد كمتری در مقایسه با نفت خام دارد، از این‌رو دارای فرآیند پالایش ساده‌تری است و در نتیجه پالایش آن بنزین و سوخت جت بیشتری تولید می‌شود، به همین دلیل ارزش بیشتری از نفت خام دارد و گرانتر معامله می‌شود. اما همین مزایا باعث می‌شود كه بیشتر از نفت خام شعله‌ور شود و خاموش كردن آتش آن نیز دشوارتر باشد.

این نفتكش قرار بوده ظهر روز گذشته به سفر خود پایان دهد و برای تخلیه محموله‌اش در بندر دائسن لنگر بیندازد در صورتی كه یك روز مانده به پایان سفر (روز شنبه) حدود ساعت 8 شب به وقت محلی یعنی حدود ساعت 16 به وقت تهران با یك فروند كشتی فله‌بر چینی در فاصله 158 مایل دریایی از شرق دهانه رودخانه یانگ‌تسه در نزدیكی شهر شانگهای برخورد می‌كند. هر مایل دریایی معادل 85/ 1 كیلومتر است، از این رو می‌توان گفت محل دقیق این حادثه 292 كیلومتری سواحل شرقی چین بوده. كشتی چینی نیز كه «سیام كریستال» نامیده می‌شود، حامل 64 هزار تن غلات بوده و از امریكا به سمت استان جنوبی گوانگ‌دانگ چین حركت می‌كرده است. پس از وقوع این حادثه، كمیته‌ی ویژه اضطراری با حضور مدیران ارشد شركت ملی نفتكش ایران در محل این شركت در تهران تشكیل و اطلاع‎رسانی‎های لازم به سازمان‎های ذی‌ربط دریانوردی و امداد و نجات بین‎المللی انجام شد. آن طور كه هادی حق‌شناس، معاون امور دریایی سازمان بنادر و عضو كمیته ویژه اضطراری می‌گوید: «عملیات اطفای حریق نفتكش سانچی از شب شنبه در آب‌های شرقی چین آغاز شده است و تاكنون در مجموع 17 فروند شناور، هلی‌كوپتر و هواپیما در حال انجام عملیات برای حفظ نفتكش ایرانی از آتش هستند.» به گفته‌ی حق‌شناس، این كمیته‌ی ویژه تمام اطلاعات نفتكش حادثه‌دیده را رصد می‌كند و در عین حال اطلاعات آن را به مركز تجسس و نجات چین و همچنین كشتی‌های عبوری اعلام می‌كند. مطابق قوانین بین‌المللی، در زمان بروز حوادث و سوانح دریایی، نزدیك‌ترین كشور به حادثه و همچنین كشتی‌های عبوری از محل حادثه، موظف به امدادرسانی‌اند. بر همین اساس، چین از شب حادثه عملیات امدادرسانی به نفتكش ایرانی را آغاز كرده است. به گفته‌ی سخنگوی وزارت خارجه چین، همزمان كره‌جنوبی نیز اعلام كرده یك فروند هواپیما و یك كشتی را برای جست‌وجو و امداد اعزام كرده است. به گفته‌ی حق‌شناس دولت چین نقش خود را در رسیدگی به حادثه نفتكش ایرانی بر اساس قوانین بین‌المللی انجام داده است.