طلا با رشد 13 درصدی، به بهترین بازدهی از سال 2010 رسید. دلار كه معمولا رابطه‌ی معكوسی با طلا دارد، با رشد منفی 87/ 9 درصد، بدترین سال خود را طی یك دهه گذشته ثبت كرد. بازارهای سهام نیز در قاره‌های مختلف ركورد‌هایی به جا گذاشتند. همزمان با این تحولات، نفت برنت با 10 دلار افزایش، رشد 18 درصدی را ثبت كرد.

بازار جهانی با ثبت آخرین معاملات، در آستانه‌ی سال نو میلادی قرار گرفت. بررسی پرونده‌ی سال 2017 میلادی بازارهای جهانی از ثبت بهترین 12 ماهه طلا در 7 سال اخیر، بدترین سال شاخص دلار در طول یك دهه گذشته و رشد شایان توجه بازار سهام در اقصی نقاط دنیا حكایت دارد. فلز زرد به‌عنوان اولین راس از مثلث بازارها، به‌دلیل تنش‌های ژئوپلیتیك در خاورمیانه و شرق آسیا، به رشد 13 درصدی رسید. شلیك موشك‌های آزمایشی پیونگ‌یانگ، طلا را با خود به آسمان ‌برد و شاخص دلار را به زمین كوبید. راس دوم به اسكناس امریكایی مربوط می‌شد. شاخص دلار به‌دلیل نااطمینانی‌های سیاسی و اقتصادی نزدیك به 10 درصد تضعیف شد كه در 10 سال اخیر بی‌سابقه بود. از طرفی در راس سوم، بازار سهام درامریكا، اروپا، آسیا و افریقا بین 6 تا 35 درصد رشد كرد و برخی از آنها ركوردهای تاریخی خود را جابه‌جا كردند. تقویت بازار سهام از پیامد‌های بسته نجات این بازارها از ركود دهه گذشته محسوب می‌شود. البته این رشد در وال‌استریت دلیل دیگری نیز داشت كه واضحا به دونالد ترامپ ربط دارد. طرح كاهش مالیات ترامپ بخش مهمی از رشد وال‌استریت را توجیه می‌كند. «دنیای اقتصاد» در این گزارش، تحولات این سه راس مثلث بازارهای جهانی را با نگاه به بازار فلز زرد، دلار امریكا و بازار جهانی سهام، بررسی كرده است.

بهترین 12 ماهه طلا در 7 سال اخیر

بهترین 12ماهه طلا از سال 2010 میلادی با رشد بیش از 13 درصدی رقم خورد. اونس طلا هفت سال پیش بازدهی سالانه 24/ 29 درصدی را ثبت كرده بود كه پس از این سال تكرار نشد. سال 2017 میلادی مملو از پیش‌بینی‌های افزایشی برای طلا بود كه در نهایت به تحقق پیوستند. اونس فلز زرد در ابتدای سال‌ جاری میلادی حدود 1150 دلار باز شده بود؛ اما در آخرین معاملات امسال در روز جمعه، با قیمت 1302 دلاری بسته شد. این افزایش ارزش اونس را می‌توان به دو دلیل اصلی نسبت داد. اولین دلیل كه به نظر مهم‌ترین عامل رشد طلا نیز هست، افزایش نااطمینانی‌های سیاسی و ژئوپلیتیك است. سالی كه با تنش‌های فراوان در خاورمیانه و شرق آسیا همراه بود، نیروی محركه كافی برای رشد فلز زرد را تولید كرد. جنگ داخلی سوریه و بحران داعش در خاورمیانه آغازگر بحران 2017 این منطقه استراتژیك بود؛ اما نااطمینانی ژئوپلیتیك حاصل از خاورمیانه با تحریم قطر ازسوی كشورهای عربی، حواشی توافق هسته‌ای ایران، عملیات‌ تروریستی گسترده داعش در اروپا، رفراندوم تركیه و كردستان، دستگیری شاهزادگان و سرمایه‌داران سعودی و حملات موشكی یمن، ادامه یافت. در سمت دیگر آسیا، آزمایش‌های موشكی كره‌شمالی یكی پس از دیگری مانند آسانسوری برای طلا عمل می‌كردند به‌طوری‌كه با شلیك هر موشك از سمت كره، قیمت اونس به هوا پرتاب می‌شد. جدال لفظی ترامپ و «اون» نیز بر پهنه اثرگذاری بحران كره می‌افزود تا طلا به پشتوانه‌ی بحران شرق آسیا به رشد مناسبی برسد. علاوه بر عامل ژئوپلیتیك، افول شاخص دلار نیز سهم بسزایی در رشد ارزش فلز زرد داشت. همبستگی منفی كه سال‌هاست، میان ارزش اونس طلا و شاخص دلار برقرار است، امسال نیز صحت خود را نشان داد. زمانی كه دلار گران شود، قدرت خرید طلا برای سرمایه‌گذاران كاهش می‌یابد و میل به سرمایه‌گذاری در بازار دلارمحور افزایش می‌یابد. در این وضعیت كه تقاضا برای طلا كاهشی می‌شود، بالطبع ارزش آن نیز با افت همراه می‌شود. در حالت وارونه نیز، با تضعیف شاخص دلار، قیمت اونس فلز گرانبها تقویت خواهد شد. اتفاقی كه امسال رخ داد، تضعیف شاخص دلار بود كه در نهایت منجر به تقویت اونس طلا شد. طلا در حالی سال 2017 را با رشد 13 درصدی پشت سر گذاشت كه شاخص دلار نزدیك به 10 درصد تضعیف شد.


بدترین سال دلار در یك دهه اخیر

شاخص دلار با افت 87/ 9 درصدی، بدترین 12ماهه خود را از سال 2007 میلادی تجربه كرد. در پایان سال گذشته میلادی، شاخص دلار با ثبت عدد 2/ 102 واحدی در آستانه سال 2017 قرار گرفته بود. اسكناس امریكایی در طول امسال‌، فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه كرد كه برآیند آنها به ضرر شاخص این ارز تمام شد. آخرین عدد ثبت شده در سال 2017 میلادی برای شاخص دلار طبق پنل پایگاه خبری بلومبرگ، 12/ 92 بود كه موید سال ضعیف دلار است. با این اوصاف، افت ارزش دلار نسبت به سبد 6گانه ارزهای رایج دنیا در حالی كه افزایش‌های متوالی نرخ بهره از سوی فدرال رزرو به سود دلار تلقی می‌شد، نشان‌دهنده‌ی وجود دلیلی فراتر از سیاست پولی فدرال رزرو است. افزایش نرخ بهره در یك فرآیند انقباضی باعث می‌شود بازدهی اوراق مبتنی بر دلار بیشتر شود و تقاضا برای اوراق دلاری افزایش یابد. در این شرایط، شاخص دلار روبه رشد حركت می‌كند؛ اما روند سال 2017 میلادی چنین شرایطی را ثبت نكرد و افزایش نرخ بهره نیز نتوانست حمایت كافی را برای دلار به‌وجود آورد.

كارشناسان دو سناریو برای توجیه افت دلار نوشته‌اند: اولین سناریو، وجود تناقض‌های رفتاری و ماهیتی در فضای اقتصادی ایالات متحده است. برنامه‌ی اقتصادی ترامپ، زمینه‌ساز ایجاد تورم تلقی می‌شد و فدرال رزرو در حال تلاش برای پایان دادن به دوران انبساطی پس از یك دهه بود. در نهایت سیاست انقباضی اعمال و طرح‌های مالیاتی و زیرساختی ترامپ نیز تصویب شدند؛ اما تورم حتی به هدف فدرال رزرو نیز نرسید و واكنش‌های سران سیاست‌گذار پولی در امریكا به این موضوع از ظهور پدیده معمای تورمی (دیلمای تورمی) حكایت داشت. تغییر رئیس فدرال رزرو، نامشخص بودن موضع سیاسی، اقتصادی و امور خارجه ترامپ نیز با معمای تورمی همراه شدند تا بر شدت نااطمینانی‌ها افزوده شود. بروز چنین وضعیتی، اعتماد سرمایه‌گذاران را از دلار سلب كرد تا شاخص دلار و بازدهی اوراق خزانه بلندمدت با كاهش روبه‌رو شوند. در سناریوی دوم، دلیل ژئوپلیتیكی كه طلا را صعودی كرده بود برای شاخص دلار برعكس عمل كرد و افزایش توجه به بازار ارز‌های دیجیتالی نیز به‌عنوان مكمل وارد عمل شد تا سرمایه‌گذاران بیشتری از صفوف دلاری كناره‌گیری كنند. برخی دیگر از كارشناسان، رشد نجومی بازار سهام را نیز دخیل دانسته‌اند.