مایع مغزی – نخاعی، به طور مرتب در اطراف مغز و نخاع در حال چرخش است و مواد مغذی را در اختیار سلول های عصبی قرار می دهد و مواد حاصل از سوخت و ساز را دور می كند.
این مایع در ساختمان مغز درون حفره های كیسه ای شكل به نام بطن مغزی یا حفره مغزی قرار دارد. بطن های مغزی (مانند بالشتك) به عنوان سپر حفاظتی برای مغز عمل می كنند.
اگر گردش این مایع به عللی دچار وقفه شود یا بیشتر از مقدار نیاز تولید شود، تجمع بیش از اندازه آن موجب افزایش فشار درون مغز می شود. در نتیجه استخوان های جمجمه برای سازگاری به اطراف كشیده می شوند و سر از حد طبیعی بزرگ تر می شود. در این شرایط بافت مغزی نیز نازك تر می شود و فشار زیاد، به آن آسیب می رساند. به طور كلی هیدروسفالی به دو علت ایجاد می شود:
یكی به علت افزایش ترشح مایع مغزی - نخاعی كه شیوع كمتری دارد.
دوم، انسدادی در مسیر طبیعی حركت مایع مغزی - نخاعی ایجاد می گردد یا محل جذب این مایع، دچار مشكل می شود.
این بیماری در كودكان به صورت مادرزادی یا اكتسابی بروز می كند.
عامل اصلی ایجاد كننده در نوع اكتسابی شامل ضربات وارده به سر و سیستم عصبی، خونریزی مغزی، تومور و عفونت هایی نظیر مننژیت است كه بعد از تولد عارض می شود.