نوجوانان به راهنمایی و همكاری ، اعتماد ، انضباط ، درك متقابل ، دلسوزی و محبت نیازمندند. كوتاهی و كاستی در هر كدام ، باعث گرایش فرد به غیر از والدین و خانواده و یافتن آن نقطه در فرد دیگری می شود یا به نوعی به دوست و همسالان گرایش پیدا می كند. گاهی نفوذ بسیار بالای همسالان در زندگی جوان ، ممكن است ناشی از مورد توجه واقع نشدن در خانه یا به دلیل جذابیتهای گروه همسالان باشد و از آنجا پیوند جوانان با والدینشان به تدریج ضعیف تر شده و همسالان در رشد روانی آنها نقش حساسی می یابند. بنابراین ، اولین عاملی كه باعث جذب جوانان به محیطهای غیر از خانواده و خانه می گردد ، عدم رابطة صحیح والدین و افراد خانواده می باشد ، كه در این صورت جوانان اولین گام را به سوی گروه همسالان بر می دارد و زمینه برای لغزیدن در جادة انحراف و كجروی فراهم می شود.
بطور كلّی ، پیشگیری به سه نوع الف : اولیه ب : ثانویه ج : ثالث ، تقسیم می شود. نوع اولیه ، افراد عادی را از تجربة مصرف مواد مخدر باز می دارد یا آن را به تاخیر می اندازد. مخاطبان ثانویه ، افرادی هستند كه پس از مصرف مواد ، هنوز علایم بیمارگونه ای نشان نداده اند ، اما در معرض خطر ابتلاء به مشكل قرار دارند. پیشگیری ثالث ، برای گروه هایی متمركز است كه مشكلات ناشی از مصرف مواد مخدر به همراه مسائلی چون گریز از مدرسه یا خانه ، مشكلات یادگیری و یا جرم و جنایت را دارا می باشند. بطور كلّی ، آشنایی زودرس با مواد مخدر ، یك عامل مخاطره آمیز جهت سوء استفادة آتی از مواد است.