ریشه و علت اعتیاد از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. بعضی از افراد به دلیل داشتن اختلالات روحی و درون گرایی و بعضی از افراد نیز به علت روحیه های ساختار شكن و علاقه به نقض قانون به اعتیاد روی می آورند.
برای بعضی ها مصرف مواد مخدر در ابتدا تنها یك ماجراجویی ساده است در حالی كه اصلا فكر نمی كنند كه این ماجراجویی زندگیشان را دستخوش ماجرای اعتیاد كند. در اغلب موارد اعتیاد زمانی اتفاق می افتد كه فرد در شرایط بحرانی روحی روانی یا در بحران جسمی قرار دارد. اما زمان هایی هم وجود دارد كه فرد تحت تاثیر شرایط محیطی ( خانواده ، دوستان و محله و... ) دچار اعتیاد می شود. اما نكته مشترك در تمامی این لغزش ها عدم توانایی مدیریت و كنترل كردن مقاوت خود در مقابل اعتیاد به مصرف مواد مخدر است. از عوامل اعتیاد می توان به ژنتیك، محیط اجتماعی، جنسیت، ضعف در مهارت های اجتماعی، شرایط روحی و روانی – بیماری های روانی، روابط نابسامان خانوادگی، فشار دوستان اشاره داشت.برخی از افراد به صورت ژنتیكی تمایل به اعتیاد به مواد مخدر دارند. معمولا در خانواده و اقوام افرادی كه معتاد زیاد است، فرد گرایش بیشتری به اعتیاد به مواد مخدر دارد. علاوه بر این اگر مادری در دوران بارداری و شیردهی مبتلا به اعتیاد باشد . فرزند و نوزاد او نیز از همان بدو تولد معتاد به دنیا می آید و از ابتدای زندگی خود با شرایط سخت اعتیاد باید دست پنجه نرم كند. عدم توجه والدین به مصرف مواد در حضور فرزندانشان می تواند گرایش فرزندان را به اعتیاد به مواد مخدر بسیار افزایش دهد.
