بیماری اعتیاد دارای یك روند تدریجی است و به آرامی از مصرف تفننی و مقطعی ، به مصرف جدی و دائمی تبدیل می شود. از این رو بسیاری از افرادی كه مصرف مواد مخدر را آغاز می كنند، نمی دانند كه دچار شدن به بیماری اعتیاد را در پیش رو دارند. به طور معمول فرد مبتلا از پیشرفت بیماری در خود مطلع نیست و زمانی متوجه این موضوع می شود كه دیگر دیر شده است. اعضای خانواده نیز معمولاً نمی دانند كه چه بلایی برسرعزیزشان می آید و تنها زمانی متوجه این موضوع می شوند كه تغییرات ناخوشایندی در رفتار و حالات روانی او ایجاد شده است. متاسفانه اعضای خانواده برای دلگرمی خود و روبرو نشدن با واقعیت، تلاش می كنند تا موضوع را كوچك جلوه داده و با خود بگویند كه این حالات به تدریج از بین خواهد رفت و عضو معتاد خانواده مصرف مواد را قطع خواهد كرد.با شدت گرفتن اعتیاد، فرد معتاد به ناچار وقت و انرژی بیشتری برای تهیه و مصرف مواد و یا ترك آن صرف می كند. تهیه و مصرف مواد به تنها مساله مهم زندگی فرد معتاد بدل شده و او به تدریج رابطه خود با اعضای خانواده را كم تر می كند. در عوض رابطه بین فرد معتاد و مواد مخدر، به مفهومی بسیار واقعی به بخشی از محیط خانواده تبدیل می شود. اعضای خانواده ممكن است تا حدودی متوجه بروز برخی از تغییرات باشند، اما به طور كلی قادر به تعیین این كه چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است نمی باشند. آنها فقط متوجه این نكته می شوند كه خانه دیگر جای امنی برای آنها نیست و تشویش، تنش، و اضطراب، به جای ایمنی و آسایش حكمفرما شده است و آن شخصی كه در گذشته كاملا او را می شناختند، به فردی بداخلاق و تندخو، یا فردی بسیار خسته و ناتوان تبدیل شده است كه تمایلی برای معاشرت با اعضای خانواده خود نیز ندارد.