در برنامه دوشنبه سوم آبان ماه درباره برگشت ادرار صحبت میكنیم. گزارش این برنامه رو از مطب سركار خانم دكتر فرزانه شریفی جراح و متخصص بیماری های كلیه و مجاری ادراری, خواهید شنید.
رگشت ادرار از مثانه به طرف بالا و كلیه ها یك بیماری نسبتا شایع است كه با عفونتهای ادراری راجعه در كودكان مشخص می شود و اگر به موقع درمان نشود ممكن است سبب از بین رفتن كلیه ها گردد. اصطلاح اصلی، برگشت ادرار از مثانه به حالب است، ولی چون عموم مردم آشنائی با كلمه حالب ندارند، از كلمه كلیه استفاده شده است. در حقیقت ادرار ابتدا از كلیه ها وارد حالبها شده و در مراحل پیشرفته وارد كلیه ها می شود. برگشت ادرار از مثانه به طرف بالا و كلیه ها چیست؟ در حالت طبیعی محل ورود حالبها به مثانه طوری است كه امكان پس زدن ادرار داخل مثانه بداخل حالب و از آنجا به داخل كلیه وجود ندارد. حتی در حالت پری مثانه، هیچ ادراری از مثانه بطرف بالا نمی رود. در علم پزشكی كلیه ها و حالبها را دستگاه ادراری فوقانی و مثانه و مجرای ادرار را دستگاه ادراری تحتانی می گویند. كلا برگشت ادرار از مثانه به طرف بالا و دستگاه ادراری فوقانی را ریفلاكس ادراری می گویند. دستگاه ادراری مسئول دفع سموم و آب زیادی بدن است. اگر كلیه ها آب زیادی را دفع نكنند، انسان در مایعاتی كه مصرف می كند غرق می شود. سیستم یا دستگاه ادراری شامل دو كلیه، دو حالب، یك مثانه و یك مجرای ادراری می باشد. هنگام عبور خون از كلیه ها، سموم و آب زیادی بدن توسط كلیه ها گرفته می شود كه در مجموع تشكیل ادرار را می دهند. ادرار تشكیل شده در كلیه ها از طریق دو لوله باریك بنام حالب پائین آمده و وارد مثانه می شود. ادرار در مثانه جمع می شود و هنگام خالی شدن مثانه، ادرار از طریق مجرای ادرار بیرون می ریزد. در ریفلاكس، ادرار به طرف بالا به یك یا هر دو حالب برگشت پیدا كرده و گاها وارد یك یا هر دو كلیه نیز می شود. اگر ریفلاكس فقط یك حالب و كلیه را گرفتار كند می گویند یك طرفه است و اگر هر دو حالب و كلیه ها را مبتلا سازد می گویند كه دو طرفه است.