رادیوم شنبه تا چهارشنبه از ساعت 9:00 به مدت 60 دقیقه

آمریكا با كمك هالیوود به ماه رفت!

آقای علی حكیمی، وكیل پایه یك دادگستری، مهمان برنامۀ رادیوم بودند و دربارۀ دو موضوع جنجالی، كپی رایت و كپی لفت و كره ماه صحبت كردند.

1400/03/25
|
13:01
|

كپی رایت، همان حق مولف یا ناشر اثر است كه صاحب اثر با این حق اجازۀ كپی برداری، تغییر و استفادۀ رایگان را محدود یا اصلا ممنوع می‌كند. در عوض در كپی لفت صاحب اثر، این محدودیت و ممنوعیت را با رعایت حق مالكیت، برمی‌دارد. علی حكیمی با این تعاریف پروندۀ ویژه را آغاز كرد و با تاریخچۀ كپی لفت بحث را ادامه داد.

در سال 1975 آقای دنیس آلیسون، زبان سادۀ tiny basic را نوشت و آن را در اختیار یك شركت قرار داد. بعدها كه این زبان را ارتقا داد، از شركت مذكور خواست تا برنامه را به آن بازگردانند، اما آنها امنتاع كردند.

وی در ادامه دربارۀ شكل و كاركرد این عناوین افزود: مثلا وقتی روی برنامه، علامت حرف سی انگلیسی باشد، به معنای كپی رایت است و هیچ‌كس بدون اجازه یا پرداخت هزینه حق تغییر یا استفاده از آن را ندارد. اگر سی انگلیسی برعكس بود،‌ به معنای كپی لفت، باقی برنامه نویس‌ها با رعایت اینكه برنامه را كلا به نام خودشان منتشر نكنند و بعد از اعمال تغییر نام صاحب اولیه اثر را هم ذكر كنند، می‌توانند از برنامه استفاده كنند و اما اگر هیچ كدام از این علایم را نیافتیم،‌ بهتر است كاری نكنیم چون ممكن است بعد ایجاد تغییر یا ارتقا دادن برنامه، از طرف شركت یا شخص صاحب اثر مورد شكایت و پیگیری قرار بگیریم.

ایشان خاطرنشان كردند كه این روزها اوضاع كپی رایت در ایران به خصوص برای خوانندگان مساعدتر و مناسب‌تر شده و باید بدانیم كه اگر اثری را تولید یا اختراع می‌كنیم بعد از سپری كردن مراحل ثبت آن، می‌توانیم بر اساس قوانین و تعرفه‌های موجود به صورت سالیانه مبلغی را به منظور حفظ و نگهداری حق مالكیت اثر به نام خودمان در وجه سازمان ثبت پرداخت كنیم تا در طی این مدت حق اثر توسط دیگران از ما سلب نشود.

در بخش دوم پروندۀ ویژه به سراغ پروندۀ علمی بسته نشده‌ در دادگاه‌های امریكا رفتیم و این سوال كه آیا ما به ماه رفتیم. سوالی كه ذهن خیلی از مردم را در همان زمان و حتی الآن به خود مشغول كرده است.

دو سال بعد از پرتاب آپولوها، در سال 1976 آقای بیل كیسینگ كتابی با این عنوان چاپ كرد كه ما هرگز به ماه نرفتیم. وكیل پایۀ یك دادگستری با این مقدمه به سراغ روایت این داستان رفت.

آقای بیل كیسینگ در شركت راكت داین، مهندس فنی ساخت موتورهای F1 ای بود كه برای موشك‌ها ساترن 5 طراحی شده بودند. همان موشك‌هایی كه قرار بود آپولوها را به ماه ببرد. كیسینگ بعد از خروج از شركت در كتاب خود ادعا كرد كه فقط به كمك هالیوود و والت ‌دیزی به ماه رفتیم. همین ادعا باعث شد عده‌ای كه به زمین تخت گرایان معروف‌اند با استناد به حرف ایشان و ادلۀ دیگر شكایتی علیه ناسا و دولت امریكا با عنوان كلاه‌برداری 30 میلیارد دلاری امریكا و ناسا، تعریف كنند. شكایتی كه همچنان به جایی نرسیده و پروندۀ آن هنوز باز است.

علی حكیمی قبل از ارائۀ باقی توضیحات خاطر نشان كرد كه نظریۀ زمین تخت نظریه‌ای باستانی است، اما انجمن زمین تخت‌گرایان در عصر جدید، از سال 1850 و با نظریه‌ای كه ساموئل روباسه مطرح كرد پا گرفت و در چند دهۀ اخیر فعالیت جدی دارد. آنها بر این باورند كه دلیل اینكه امریكا و روسیه اجازۀ ورود هیچ كشوری را با به صورت مستقل به قطب جنوب نمی‌دهد این است كه قطب جنوب مانند كمربندی به دور زمین كشیده شده است (به استناد نماد سازمان ملل) و این دلیل بر تخت بودن زمین است و اگر مردم آزادانه به آنجا سفر كنند متوجه می‌شوند زمین كروی شكل نیست.

وی در ادامۀ موضوع شكایت از ناسا ادامه داد كه اعضای این انجمن برای این ادعا دلایلی محكمی هم داشتند از جمله اینكه امریكا و روسیه آن سال‌ها در جنگ سرد با هم بودند و امریكا می‌خواست در این جنگ برنده باشد. از طرفی رفتن به ماه سخت و به نوعی ناممكن بود، اما ساختن آن به كمك هالیوود و والت‌دیزنی و بیان چنین دروغ بزرگی بسیار راحت بود.

مهمان برنامۀ رادیوم در پاسخ به این سوال آخر كه چرا این پرونده همچنان باز است گفت: نظام حقوقی امریكا، از قوانین «كامن‌لا» پیروی می‌كند. به این معنا كه برای قضاوت هیچ قوانین نوشته شده‌ای وجود ندارد و قضاوت براساس نظر متخصصان و هیئت منصفه و همچنین رای‌ها صادر می‌شود و در پرونده‌های مشابه در 250 سال گذشته، رای نهایی اعلام می‌شود.

تهیه كنندۀ برنامۀ رادیوم شایان بهلولی و سردبیر این برنامه احسان مهرجوست و كار اجرای آن را سیاوش صفاریان‌پور انجام می‌دهد.

دسترسی سریع
رادیوم