رضا دانشمند، روانپزشك اعتیاد، در گفت و گو با برنامۀ رادیوم رادیو جوان دربارۀ اعتیاد اظهار داشت: مغز ما قابلیت پیچیده‌ای برای پذیرفتن شرایط دارد و در بعضی مواقع شرایط را بسیار ساده به عادت تبدیل می‌كند. این امر به بقا كمك می‌كند، علاوه بر این سبب استفادۀ بیشتر از ظرفیت‌های مغزی می‌شود. بنابراین خیلی از عوامل تكرارشونده در زندگی كم‌كم از پردازش‌های عالی مغز جدا و به عادت‌ها تبدیل می‌شوند و انرژی زیادی برای آن صرف نمی‌كند و آن انرژی را به مسائل جدید‌تر معطوف می‌كند.

وی با اشاره به علت‌های نپرداختن به مسئلۀ اعتیاد در سطح جامعه بیان كرد: مهم‌ترین دلیل آن انگ‌ اجتماعی‌ است كه همیشه همراه اعتیاد بوده است‌. اعتیاد با سایر بیماری‌ها یك تفاوت اساسی دارد و آن این است كه جنبه‌های غیرفردی و اجتماعی آن بسیار جدی و پررنگ است. شیوع اعتیاد در مقایسه با بیماری‌های مزمن دیگر قابل مقایسه است، اما اعتیاد محدود به فرد نیست و آسیب اجتماعی و خانوادگی را در پی دارد.

دانشمند ادامه داد: مثلا اطرافیان فردی كه دیابت دارد دل‌نگران او هستند، اما در نهایت چهارچوب زندگی آنان بهم نمی‌ریزد، اما دربارۀ اعتیاد این‌گونه نیست و آسیب‌های بیماری به سرعت خانواده و محیط پیرامون را دربرمی‌گیرد و كسی كه مصرف‌كنندۀ مواد مخدر است تقریبا 2 یا 3 نفر از اعضای خانواده‌اش را درگیر می‌كند، سپس موجب ایجاد بار منفی می‌شود.

روانپزشك اعتیاد با تاكید بر اینكه مداخلۀ به‌ هنگام بسیار ضروری است گفت: نگرانی‌ای كه دربارۀ انگ اجتماعی در مقایسه با سایر بیماری‌ها وجود دارد این است كه فرد بیماری را پنهان كند و فرصت مداخلۀ به‌هنگام را از دست می‌دهد و قطعا اطرافیان فرد هم درگیر مسئله خواهند شد.

وی با اشاره به اینكه موضوع انكار در اعتیاد شریح كرد: در بعضی موارد انكار كردن فقط از طرف مصرف كننده نیست و اطرافیان او نیز این اقدام را انجام می‌دهند. انكار كردن جزو قابلیت‌های پیچیده مغزی ماست كه پس از شنیدن اخبار ناخوشایند در مرحلۀ اول آن را نادیده می‌گیریم. امروزه در جامعه شهری نداشتن اطلاعات دربارۀ اعتیاد توجیه قابل قبولی نیست و این امر برگرفته از انكار است.

دانشمند افزود: اگر ماهیت انجام دادن رفتاری احساس لذت به فرد ندهد و دردی را از او دور نكند، آن رفتار تكرار نمی‌شود. ممكن است در اولین تجارب مصرف مشكلات فرد بهبود یابد، اما نكتۀ مهم این است كه وقتی احساس لذت را با شتاب بیشتری از مغز طلب می‌كنیم، منابع مغزی را هم تخلیه می‌كنیم.

و بعد از مدت زمانی آن منابعی كه احساس لذت در مغز برای فرد ایجاد می‌كرده است از بین می‌بریم و با فشار بیشتر در مدت زمان كوتاه منابع را تخلیه می‌كنیم، بنابراین پس از مدتی این منابع پاسخگو نخواهند بود و پس از مدتی فرد به نقطه‌ای می‌رسد كه مصرف مواد دیگر لذت بخش نیست و به رفتار اجبارگونه تبدیل می‌شود، یعنی فرد از مواد استفاده می‌كند تا حال بدی نداشته باشد و دورۀ تخریب و آسیب‌های ناشی از اعتیاد آغاز می‌شود و با وجود همۀ مشكلات مصرف مواد روی زندگی فرد سایه می‌اندازد.

روانپزشك اعتیاد در پایان با اشاره به درمان اعتیاد تصریح كرد: منو یا روش‌های درمان اعتیاد بسیار گسترده است و شامل گزینه‌های زیادی می‌شود. دو شبكۀ ارائه اعتیاد و مقابله با اعتیاد در موضوع اعتیاد نقش دارند و متاسفانه شبكۀ ارائه دهنده بسیار منسجم‌تر و هماهنگ‌ترند. پراكندگی گسترده‌ای كه در گزینه‌های گوناگون درمان وجود دارد و گاهی اوقات با یكدیگر همسو نیستند و مشكلاتی به وجود می‌آورند. ایجاد مركز تخصصی درمان اعتیاد معتبر برای مشاوره دادن بسیار كمك كننده است.