در این قسمت رادیوم سیاوش صفاریانپور میزبان سركار خانم هدا عربشاهی بود كه دربارۀ بالزنهایی گفتگو كردند كه هیچگاه تجاری نشدند.
هدا عربشاهی در گفتوگو با برنامۀ رادیوم رادیو جوان دربارۀ رویای پرواز كردن بشر اظهار داشت: با مطالعۀ تاریخ علم بشر درمییابیم كه داوینچی تقریبا در دوران امروزی علم قرار دارد و بسیار جدید است. رویای پرواز كردن به دوران باستان بازمیگردد. در اسطورههای روم و یونان باستان، داستانهایی از جمله اسطورۀ ددالوس و ایكاروس راجع به پرواز كردن وجود دارد. در دنیای واقعی هم قدمت این موضوع حدودا به 400 قبل از میلاد برمیگردد.
وی ادامه داد: در فرهنگ جامع بریتانیكا نوشته شده است كه ارخوطس، فیلسوف و دانشمند یونانی، ماشینی شبیه پرندۀ چوبی ساخته است؛ این ماشین یكی از اولین نمونههای بالزنها به شمار میرفته است. بالزن یا اُرنیتوپتر نوعی وسیلۀ پرنده است كه از طریق بالزدن پرواز میكند.
عربشاهی با اشاره به طراحیهای داوینچی از بالزنها بیان كرد: هنگامی كه صحبت از بالزنها میشود، طرحهای داوینچی اولین تصویری است كه به ذهن میرسد.
این دانشمند عصر نوزایی قرن پانزدهم، در سال 1485 شروع به مطالعه دربارۀ پرواز پرندهها میكرد و متوجه شد كه انسان بیش از حد سنگین است و امكان پرواز به وسیله بالهایی كه به بازویش میبندد ندارد. بنابراین وسیلهای طراحی كرد كه خلبان با دراز كشیدن روی یك تخته با استفاده از یك اهرم دستی، دو پدال پا، یك سامانه قرقرهای و دو بال بزرگ امكان پرواز كردن را داشت. البته گفته میشود كه داوینچی این طرح را ساخته است، ولی موفق نبوده است.
وی با اشاره به اینكه دانشمندی مسلمان 6 قرن قبل از داوینچی ابزار بالزنی را ساخته است گفت: در تاریخ هوانوردی آمده است كه ابوالقاسم عباس بن فرناس بن ورداس، از علمای مسلمان قرن نهم میلادی اهل اندولس، اولین نفری است كه پرواز موفقی را به نام خودش ثبت میكند. او پروازش را در 65 سالگی انجام میدهد. این دانشمند مسلمان، منجم، مخترع، فیزیكدان، فیلسوف، شیمیدان و شاعر هم بوده است.
عربشاهی افزود: فرناس به دلیل اینكه نمیدانست پرندگان روی دم فرود میآیند، كمرش هنگام فرود بسیار صدمه دید. دربارۀ پرواز فرناس منابع متعبری وجود دارد كه نخستین آنها 7 قرن پس از مرگ او توسط ابوالعباس احمد ابن محمد مقری، مورخ الجزایری، در قرن 17 میلادی نوشته شده است.
وی با اشاره به اینكه ابن فرناس شهرت بسیاری در زمینۀ علوم داشته است عنوان كرد: به پاس فعالیتهای نجومی این دانشمند، امروزه یكی از حفرههای ماه به نامش ثبت شده است. علاوه بر این، مجسمه او نزدیك فرودگاه بغداد نصب شده است. یك پل هم در اسپانیا به نام وی نامگذاری شده است.
عربشاهی در پایان تصریح كرد: امروزه هم برخی افراد مشغول ساخت و آزمایش این بالزنها در دو نوع موتوری و دستیاند. یكی دیگر از مدلهای معروف و موفق بالزن تاریخ، در سال 1963 توسط یك جوان 32 ساله انگلیسی به نام الن استوارت ساخته شده است. استورات ماشین پرندۀ خودش را بر اساس طرح داوینچی با هزینۀ صد پوند ساخت.