مارال كوشكی، مهمان برنامۀ رادیوم بود و دربارۀ تقسیمبندی آدمها به دو دستۀ شب و روز صحبت كرد.
پروندۀ ویژۀ چهارشنبه با تعریف ساعت بیولوژیك بدن شروع شد. ساعت بیولوژیك بدن ما بخشهای زیادی از عملكرد بدن را مدیریت میكند. كاركرد آن را میتوان به برنامهای رایانهای تشبیه كرد. از زمان بیدارشدن و بهخوابرفتن گرفته تا ترشح بسیاری از هورمونها و تنظیم چرخههای شبانهروزی بدن، جزو كارهایی است كه ساعت بیولوژیك بدن آن را مدیریت میكند. هماهنگكردن ساعت بیولوژیك بدن با فعالیتهای روزانهتان در عملكرد بهتر شما موثر است.
در ادامه كوشكی گفت: افراد از لحاظ كارایی ذهنی و جسمی به دودستۀ كلی صبح و شب و چهار زیردستۀ صبح، ظهر، عصر و شب تقسیم میشوند. آدم های صبح یعنی كسانی كه عادت دارند صبح زود بیدار شوند، آنها معمولا وظیفه شناستر و پیگیرترند و بیشتر میتوانند در فعالیت های گروهی شركت كنند و میزان همكاری و مشاركت بیشتری در كارها دارند. آنها همچنین در فعالیتهای دانشگاهی موفقترند و درجات بهتری میتوانند كسب كنند. البته آنهایی كه آدم عصرند، آدمهای كنجكاوتریاند كه بیشتر در پی یافتن چیزهای تازهاند.
وی افزود: این تفاوتها آنقدر جالب قابل توجه بود كه پژوهشهای زیادی درمورد آن انجام شد. جالب است بدانید بر اساس نتایج پژوهشی كه انجام گرفت، افرادی كه الگوی خواب طبیعی ندارند و در ایجاد الگوهای خواب تكاملی پیشقدم میشوند، باهوشترند و ذهن بازتری دارند. در پژوهش دیگری كه در دانشگاه مادرید انجام گرفت، پژوهشگران پس از بررسی 1000 دانشآموز دریافتند آنهایی كه به دیر خوابیدن عادت داشتند و صبحها دیرتر بیدار میشدند، نمرات بهتری در آزمونهای استدلال قیاسی كسب كردند. آزمون استدلال قیاسی معمولا در سنجش هوش عمومی استفاده میشود.
به گزارش اِیبیسی سایِنس (ABC Science)، پژوهشگران دانشگاه كاتولیك سِیكرِد هارت (Sacred Heart) در میلان به نتایج درخور توجهی پیرامون تأثیر دیر خوابیدن در خلاقیت دست یافتند. در این پژوهش، از 120 نفر مرد و زن در سنین گوناگون خواسته شد خودشان را در یكی از این سه دسته جای دهند: دستۀ اول، افرادی كه شبها دیر میخوابند و صبحها دیر بیدار میشوند. دستۀ دوم، افرادی كه شبها به موقع میخوابند و صبحها زود بیدار میشوند و دستۀ سوم، افرادیاند كه بین دستۀ اول و دوم قرار میگیرند. سپس این افراد در سه آزمون كه به منظور سنجش سطح تفكر خلاق طراحی شده بودند، شركت كردند. در آخر، نتایج این آزمونها بر مبنای عواملی نظیر نوآوری، جزئیات، روان بودن بیان و انعطافپذیری امتیازبندی شدند. پژوهشگران پس از ارزیابی نتایج اعلام كردند، افرادی كه عادت داشتند شبها دیر بخوابند، نمرات درخشانتری در هر یك از آزمونها كسب كردند. در این پژوهش مشاهده شد افرادی كه شبها زود میخوابیدند یا اینكه در حد وسط قرار داشتند، به زحمت توانستند به نمرات بالای 50 دست پیدا كنند.
به گفتۀ مارینا جامپییِترو (Marina Giampietro)، نویسندۀ ارشد این پژوهش، خلاقیت زیاد افرادی كه شبها دیر میخوابند، از «رشد روحیۀ غیرمتعارف و قابلیت كشف راه حلهای جایگزین و مبتكرانه» ناشی میشود. بر اساس این پژوهش، افرادی كه شبها دیرتر از سایرین به رختخواب میروند، خلاقترند. در نقطۀ مقابل، كارآمدی افراد سحرخیز بیشتر است. البته، همه چیز بستگی به این دارد كه چطور از اوقات بیداریتان بهره میبرید. افراد سحرخیز، ساعات آغازین صبح را به فعالیتهای روزمره مثل ورزش، تهیۀ صبحانه و آماده شدن برای رفتن به سر كار اختصاص میدهند. اما شبزندهدارها بهرۀ به مراتب باكیفیتتری از اوقات بیداریشان در طول شب میبرند و این زمان را به نوآوری و طرح فكرهای خلاقانه میگذرانند.
در پایان كوشكی پژوهشی دیگر را تشریح كرد و گفت: جمعی از پژوهشگران در وِستمینیستِر از آب دهان 42 نفر با الگوهای خواب متفاوت، نمونهبرداری كردند. تهیۀ نمونهها طی دو روز انجام گرفت و از هر شركت كننده 8 نمونه جمعآوری شد. نتایج بررسی نمونهها نشان داد سطح هورمون استرس در افرادی كه صبحها زودتر از سایرین بیدار میشدند، بیشتر بوده است. زیرا این افراد بیشتر درگیر مسائل زندگی و اتفاقات اطاف خود هستند. پژوهشگران در مجموع دریافتند افرادی كه شبها دیرتر میخوابیدند، در وضعیت مطلوبتری به سرمیبردند.
افزون بر اینها مشاهده شد افراد سحرخیز از قدرت تمركز چشمگیری برخوردار بودند، زندگی پرمشغلهتری داشتند، تنشهای بیشتری در طول روز تجربه میكردند، زیادتر عصبانی میشدند و خلاصه اینكه انرژی چندانی در پایان روز برایشان باقی نمیماند. این در حالی است كه شبزندهدارها فراغت خاطر بیشتری داشتند و سرشان خیلی شلوغ نبود. اما كلام آخر این كه اینها تماما برای افرادی است كه خصوصیات را به صورت ذاتی دارند و تلاشی برای سرحال ماندن در شب یا ساعات پایانی روز نمیكنند.