گزیدهای از پرونده ویژه رادیوم، روز 16 اردیبهشت.
گفتگو با دكتر حامد وحدتی نسب درباره چهره انسان.
آیا تا به حال به این فكر كردهاید چرا رنگ پوست و قیافه انسانها با یكدیگر انقدر متفاوت است با اینكه اجداد همهی ما از آفریقا آمدهاند؟
اجداد تمامی انسانها از آفریقا آمدهاند. یك بازه زمانی 50 تا 70 هزار سال پیش امواج جمعیتی از قاره آفریقا خارج شدهاند و به اقسا نقاط جهان به مرور زمان رفتهاند. تمایز رنگ پوست انسانها با توجه به قرارگیری آنها نسبت به خط استوا با یكدیگر متفاوت است. اقوامی كه نزدیك خط استوا زندگی میكنند پوست تیرهتر دارند به دلیل اینكه در این مناطق آفتاب به صورت مستقیم میتابد و پوست تیره از uv موجود در نور آفتاب محافظت میكند. اقوامی كه از آفریقا خارج شده و وارد عرضهای شمالی كره زمین شدند. در طول زمان رنگدانههایی كه وظیفه تولید رنگ تیره پوست را به عهده دارند كه باعث میشد یك لایه حفاظتی تولید بكند، ژنهای آنها خاموش میشوند چون در عرضهای شمالی نیازی نبوده كه این ژنها كار بكنند پس رنگ پوست این اقوام روشن میشود. اما با توجه به مطالعات فراوان دانشمندان در تمامی نقاط كره زمین هیچ دلیل قانع كنندهای برای تمایز بین رنگ چشم و ابرو و مو انسان ها با یكدیگر وجود ندارد.
ژن غالب چیست؟
ژنهای غالب ژنهایی هستند كه ویژگیهای مشخصی را در فرد تعیین میكنند و در صورت وجود حداقل یك نسخه از آنها در جفت كروموزوم مربوطه، آن ویژگی بروز مییابد. این ژنها به عنوان عوامل اصلی در تعیین صفات فیزیكی و بیولوژیكی انسانها نقش دارند. مثلاً فرض كنید یك فرد دو نسخه از ژنهای غالب برای رنگ چشمی قهوهای داشته باشد، در این صورت رنگ قهوهای چشم برای او بروز مییابد. حتی اگر یكی از والدین او رنگ چشم آبی داشته باشد، با وجود وجود یك نسخه از ژنهای غالب برای رنگ چشم قهوهای، ویژگی قهوهای بروز میكند. به عبارت دیگر، ژنهای غالب تاثیر بیشتری در تعیین ویژگیهایی مانند رنگ چشم، رنگ مو، یا ویژگیهای دیگر از این قبیل دارند. این تاثیر گاهی به گونهای است كه حتی با حضور یك نسخه از آنها، ویژگی مربوطه بروز مییابد.
در نهایت به چه علت ما خواهان زیبایی هستیم و در انتخاب جنس مخالف خواهان چهره زیبا هستیم؟
سن 0 تا 5 سال در انسان بسیار سن كلیدی و مهمی است. در این بازه زمانی معیار زیبایی در انسان نهادینه میشود. یعنی كودك در این بازه زمانی هر چهرهای را ببیند در آینده معیار زیبایی در جنس مخالف یا حتی چهره خود برای او بر اساس آن چهرهها سنجیده میشود. برای مثال در آمریكا عروسك باربی ایده آل ذهنی كودكان شده است.