دكتر مریم رزاقی آذر، فوق تخصص غدد و متابولیسم كودكان (اندوكرینولوژی كودكان) در برنامه شیف خلوت رادیو جوان با موضوع عوامل مؤثر بر بلوغ زودرس كودكان اظهار كرد كه بلوغ یك پدیده بیولوژیك پیچیده است كه تحت تأثیر عوامل ژنتیكی، تغذیه‌ای، محیطی و همچنین اقتصادی - اجتماعی پدیدار می‌شود. به طور كلی بلوغ مرحله‌ای از رشد و تكامل انسان است كه كودك را از مرحله طفولیت به بزرگسالی انتقال می‌دهد و بر اثر آن؛ غدد جنسی فرد فعال و شروع به ترشح می‌كنند كه البته در دختر و پسر علائم متفاوتی را ظاهر می‌كند و این مهم ضروری است كه والدین به ویژه مادران به بروز و ظهور علائم بلوغ در فرزندان خود توجه ویژه‌ای داشته باشند چرا كه اگر در دختران زیر 7 تا 8 سال، علائم بلوغ مشاهده شود؛ "بلوغ زودرس" قلمداد شده و مستلزم مراقبت‌های ویژه و خاصی برای كنترل آن است.

باید توجه داشت كه عموماً بلوغ در افراد را به پنج مرحله اصلی طبقه‌بندی می‌كنیم؛ مرحله یك آن قبل از بلوغ است و مرحله پنجم آن بلوغ كامل است. بلوغ در دختران با رشد پستانی آغازشده و به دوره قاعدگی آن‌ها ختم می‌شود و این روند در پسران؛ با رشد بیضه‌ها شروع می‌شود و رشد كامل موهای صورت و بدن، خشن شدن صدا، عضلانی شدن از نشانه‌های بعدی و ظاهری بلوغ محسوب می‌شود.

وی در ادامه افزود: بلوغ زودرس و زیر 8 سال برای دختران مشكلات جسمی بسیاری را در پی خواهد داشت كه مراجعه به پزشك و رفع این قبیل از مشكلات بسیاری ضروری است چرا كه ممكن است سن استخوانی كودك و روند آن با مخاطراتی همراه و نهایتا منجر به عدم رشد مطلوب و متوازن با سن آن شود كه عموماً از این روند، تحت عنوان كوتاهی قد یاد می‌شود كه در كشور ما بسیار شایع است و در اغلب از موارد، پزشكان می‌توانند راه‌حل‌هایی را برای درمان مشكل این قشر از كودكان در پیش گیرند كه از ایجاد چنین معضلاتی در حد امكان جلوگیری شود.

حائز اهمیت آن كه؛ سن بلوغ بر حسبِ نژاد، نوع تغذیه و منطقه جغرافیائی تولد افراد، متفاوت است و باید برای ارزیابی سن بلوغ در هر كشور و منطقه‌ای؛ تحقیقات خاص خود انجام شود. اهمیت این تحقیقات از نظر تشخیص و درمان بلوغ زودرس و همچنین تشخیص اختلالات بالینی برای كودكانی است كه رشد و تكامل آنها نگران كننده شده باشد و این مهم توسط والدین و یا مراكز سنجش رشد مشاهده و تشخیص داده شود.

این فوق تخصص غدد و متابولیسم كودكان همچنین متذكر شد كه تشخیص علائم "بلوغ زودرس" بنا به فیزیولوژیك متفاوت افراد، در كودكان پسران، به مراتب دشوارتر از فرزندان دختران است و معمولاً توسط پزشك متخصص و با استفاده از دستگاه‌های ویژه و خاص تشخیص داده می‌شود و اگر چنین تشخیصی زیر 9 سالگی پسران انجام گیرد؛ نشان دهنده آن است كه فرد دچار بلوغ زودرس شده است. باید توجه داشت كه در 95 درصد از كودكان دختر، علت خاصی از سوی پزشكان برای بلوغ زودرس مشاهده و ارائه نمی‌شود؛ اما در بیش از 50 درصد از پسران، بلوغ زودرس دلایلی پزشكیِ آشكاری دارد و به همین دلیل، درمان آن نسبت به دختران؛ با سهولت فزاینده‌ای همراه خواهد بود.

دكتر مریم رزاقی آذر در راستای دلایل بروز بلوغ زودرس در پسران بیان كرد: بلوغ زودرس در فرزندان پسر دلایل متعددی دارد كه رایج‌ترین و مهم‌ترین آن‌ها؛ مننژیت، سابقه بیماری‌های مغزی، تومور و افزایش حجم آب در اطراف محیطی مغزی است چرا كه امواجی از مغز به ناحیه هیپوتالاموس منتقل می‌شوند كه وظیفه آن كنترل هورمون‌ها است و كه اگر هر عامل یا هرگونه بیماری خاصی این امواج را قطع كند؛ منجر به بروز بلوغ در پسران می‌شود كه آسیب‌های بسیاری را برای فرد به همراه خواهد داشت و به همین دلیل در نخستین مرحله تشخیص بلوغ زودرس در پسران، انجام "ام آر آی" (MRI) را در دستور كار قرار می‌دهیم تا بیماری نهفته پیدا و روند درمانی متناسب با آن آغاز شود.

وی همچنین در ادامه گفت: نمی‌توان تنها دلیل بروز و ظهور بلوغ زودرس در فرزندان پسر را مشكلات و بیماری‌های مغزی عنوان كرد چرا كه گاهی در برخی موارد ما با عوامل بیرونی و به اصطلاح محیطی مواجه می‌شویم كه تمام اینها به تشخیص پزشك بستگی دارد.

این فوق تخصص غدد و متابولیسم كودكان در راستای ارتباط موی زاید در پیران كمتر از 9 سال نیز اظهار كرد كه نمی‌توان با قاطعیت گفت كه رشد موی زائد در این سن نشانه‌ای از بلوغ زودرس است؛ اما رد این ادعا نیز مستلزم معاینات پزشكی و آزمایش‌های تخصصی است تا نتیجه قطعی حاصل و روند درمان ویژه در پیش گرفته شود.