بیستم مهرماه، سالروز بزرگداشت خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی گرامی باد.
بیستم مهرماه در تقویم به نام بزرگمرد شعر و ادب پارسی، خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی نامگذاری شده است.
خواجه شمس الدین محمد شیرازی شاعر و حافظ قرآن، متخلص به حافظ و معروف به لسان الغیب از بزرگترین شاعران غزل سرای ایران و جهان است. حافظ در اوایل قرن هشتم ه.ق- حدود سال 727- در شیراز دیده به جهان گشود. وی در نوجوانی به كسب علم و دانش علاقهمند شد و به درس و مدرسه پرداخت. بعد از تحصیل علوم، در جرگهی طالبان علم درآمد و مجالس درس علمای بزرگ شیراز را درك كرد. او به تحقیق و مطالعهی كتابهای بزرگان آن روزگار، از قبیل كشاف زمخشری، مطالع الانظار قاضی بیضاوی و مفتاح العلوم سكاكی و امثال آنها، پرداخت. همچنین در مجالس درس قوام الدین ابوالبقاء عبدالله بن محمود بن حسن اصفهانی شیرازی نیز حضور داشت.
حافظ بیشتر عمر خود را در شیراز گذراند و به جز سفری كوتاه به یزد و یك مسافرت نیمه تمام به بندر هرمز همواره در شیراز بود.
وی در دوران زندگی خود به شهرت عظیمی در سراسر ایران دست یافت و اشعار او به مناطقی دور دست همچون هند نیز راه یافت. تفكر حافظ عمیق و زنده پویا و ریشهدار و در خروشی حماسی است. شعر حافظ بیت الغزل معرفت است. دیوان حافظ كه مشتمل بر حدود 500 غزل، چند قصیده، دو مثنوی، چندین قطعه و تعدادی رباعی است، تاكنون بیش از چهارصد بار به اشكال و شیوههای گوناگون، به زبان فارسی و دیگر زبانهای جهان به چاپ رسیده است. شاید تعداد نسخههای خطّی ساده یا تذهیب شدهی آن در كتابخانههای ایران، افغانستان، هند، پاكستان، تركیه و حتی دركشورهای غربی از هر دیوان فارسی دیگری بیشتر باشد. نكتهی خاصی كه در دیوان حافظ وجود دارد، كثرت نسخههایی با مفردات و واژههای گوناگون است كه این خصیصه باعث بروز تصحیحات متعدد و گاه متناقض هم در بین مصححان میشود.
حافظ را چیرهدستترین غزلسرای زبان فارسی دانستهاند. موضوع غزل وصف معشوق، می، و مغازله است و غزلسرایی را باید هنری دانست ادبی، كه درخور سرود و غنا و ترانهپردازی است.
با آن كه حافظ غزل عارفانهی مولانا و غزل عاشقانهی سعدی را پیوند زده، نوآوری اصلی او در تك بیتهای درخشان، مستقل، و خوش مضمون فراوانی است كه سروده است. استقلالی كه حافظ از این راه به غزل داده به میزان زیادی از ساختار سورههای قرآن تأثیر گرفته است، كه آن را انقلابی در آفرینش این گونه شعر دانستهاند.
در مورد سال درگذشت حافظ اختلاف كمتری بین مورخان دیده میشود و به نظر اغلب آنان سال 792 هجری-قمری است. از جمله در كتاب مجمل فصیحی نوشته فصیح خوافی به صراحت این تاریخ به عنوان سال درگذشت خواجه قید شده است. آرامگاه حافظ در شهر شیراز و در منطقهٔ حافظیّه در فضایی آكنده از عطر و زیبایی گلهای جان پرور، درآمیخته با شور اشعار خواجه، واقع شده است. امروزه این مكان یكی از جاذبههای مهم گردشگری به شمار میرود و بسیاری از مشتاقان شعر و اندیشهی حافظ را از اطراف جهان به این مكان میكشاند.
20 مهر روز بزرگداشت حافظ شاعر بزرگ كشورمان است و این روز را گرامی میداریم.