امام رضا(ع) در سال 148 هجری قمری یعنی حدود (1250) سال پیش در شهر مدینه به دنیا آمد. پدر ایشان امام موسی بن جعفر(ع)، یعنی امام هفتم شیعیان و مادرشان بانویی بزرگوار و خردمند به نام (تكتم) یا (نجمه) بود. امام رضا(ع) در همان سالی زاده شد كه پدربزرگ ایشان، یعنی حضرت امام جعفر صادق(ع)، به شهادت رسید.
نام ایشان (علی ) است، ولی بر اساس شیوه ای كه در میان اعراب مرسوم است، به وی (ابوالحسن) می گفتند. این گونه اسم ها را (كنیه) می نامند. علاوه بر نام و كنیه، گاه عنوان دیگری نیز به افراد می دهند كه آن را (لقب) می گویند. امام هشتم دارای لقب های متعددی است. از جمله معروف ترین این القاب، (رضا)، (عالم آل محمد)، (غریب الغرباء)، (شمس الشموس) و (معین الضعفاء) است. نامیدن هر فرد به این نام ها، یعنی اسم، كنیه و لقب دلیل خاصی دارد. گفته اند كه وی را به این جهت (رضا) لقب داده اند كه خدا از او راضی است.
دوران كودكی و جوانی امام در مدینه گذشت. اخلاق نیكو، دانش فراوان، ایمان و عبادت بسیار از ویژگی هایی بود كه امام را مشخص می ساخت.
ایشان بیست سال مقام امامت را بر عهده داشت. مأمون عباسی امام رضا (ع) را به اجبار به خراسان آورد و به اكراه، ولیعهد خویش كرد. جلسات مناظره‌ای كه مأمون عباسی میان وی و بزرگان دیگر ادیان و مذاهب تشكیل می‌داد، معروف است. شهادت وی به دست مأمون عباسی بود و مرقد آن حضرت در شهر مشهد قرار دارد و سالانه زیارتگاه میلیون‌ها مسلمان از كشورهای مختلف است.