بلوط درختی محكم و توانمند است اما كم شدن تعداد درختان بلوط به دلیل خشكسالی نیست!
رضا ساكی امروز در برنامه ""پی نوشت"" درباره بلوط ها و دلایل قطع بیرویهٔ این درختان صحبت كرده است.
بلوط نام گونه ای از درختان و همچنین میوه آنهاست. درختان بلوط عمری طولانی دارند كه گاه به دو هزار سال نیز میرسد و گونههای بسیاری از آن در ایران بومی رشتهكوههای البرز و زاگرس است. چوب این درخت از مرغوبترین چوبهاست و زغال آن نیز مرغوب است. این موضوع یكی از دلایل قطع بیرویهٔ این درختان میباشد كه این جنگلها را تهدید میكند.
تكثیر طبیعی این درخت از طریق كاشته شدن میوه آن صورت میگیرد. جوندگان خانواده سنجاب جهت ذخیرهسازی میوه بلوط برای فصل زمستان آن را در عمق مناسبی دفن میكنند. فراموش كردن جای برخی از این میوهها توسط سنجابها باعث میشود كه در بهار سال بعد جوانه بزنند. این جوندگان موجب زایش مداوم جنگلهای بلوط هستند. سنجابها از روی غریزه مقاومترین دانهها را برای دفن كردن انتخاب میكنند و بنابراین احتمال سالم ماندن میوه در زیر خاك و جوانه زدن آن در سال بعد بالا میرود.
كاربرد درمانی :
تانن موجود در میوه بلوط كه در برخی زبان محلی كشور به آن «شوكه» میگویند با تقویت مخاط معده در درمان ورم و زخم معده مورد استفاده قرار میگیرد و میتواند در بهبود زودتر زخمها و خونریزیها و درمان اسهال مفید باشد. بخشهایی از درخت بلوط كه كاربرد درمانی دارند عبارتند از میوه، پوست، گال و برگ
كاربرد خوراكی :
میوه بلوط شمال و جنوب ایران و نیز گونههای مختلف آن از نظر مواد غذایی متفاوتند. اما نتایج آنالیز مویه بلوط شمال ایران به همراه پوستهاش نشان داده كه شامل 11 درصد چربی، 11٫5 درصد فیبر، 2630 كیلوكالری بر كیلوگرم انرژی و دارای 18٫5 درصد پروتئین است. در بخشهای مختلف كشور كه جنگلهای بلوط وجود دارند از آرد كردن میوه بلوط، نان بلوط تهیه میشود.
دامداران با توجه به گرانی خوراك دام، دانههای بلوط را در پاییز جمعآوری میكنند و به عنوان تغذیه جایگزین در زمستان به دامها میدهند كه علاوه بر خواص غذایی بسیار، برای سلامت دامها نیز مفید است.
كاربردهای دیگر :
از دانه، برگ و نیز گال درخت بلوط در داروسازی، رنگرزی (به عنوان یكی از مواد رنگزای طبیعی)، مركبسازی و صنعت چرمسازی استفاده میشود. چوب بلوط بسیار محكم است و از آن برای ساخت وسائل و یا سوزاندن استفاده میشود. برخی گونههای بلوط به عنوان درخت زینتی كاشته میشوند و از برگهای برخی گونههای آن همچون یوول به عنوان بازدار زیستی آفتها در باغ و گلخانه استفاده میشود.