قدیمیترین نمونهی كولر آبی در جهان كه همان بادگیر است، درحدود هزاران سال پیش در ایران اختراع شد. كاركرد بادگیرها به این ترتیب است كه هوای بیرون از خانه را به داخل خود میكشد و با تشتهای آبی كه درونش تعبیه شده، هوا را خنك و سبك میكند.
در دورههای گذشته انسانها طبیعت را محترم میشماردن و با گرم و سرد شدن هوا عنان صبر و تحمل را از دست نمیدادند و با وضعیت آب و هوایی خودشان را وفق میدادند. اما امروزه تحمل وضعیت آب و هوایی برای انسان امروز سخت شده، بنابراین به وسایل گرمایشی و سرمایشی از جمله كولر پناه میبرد و در این میان كولرهای آبی قدمت بیشتری در مقایسه با دیگر وسایل سرمایشی دارند. كولر آبی نوعی كولر است كه با تبخیر آب، هوا را خنك میكند. كولرهای آبی با فرایند سرمایش تبخیری كار میكنند. سرمایش تبخیری فرایندی است كه در آن از پدیدهی تبخیر به عنوان جاذب گرماییِ طبیعی استفاده میشود. در این فرایند، گرمای محسوس هوا جذب شده و به عنوان گرمای نهانِ لازم برای تبخیر آب استفاده میشود و مقدار گرمای محسوس جذبشده به مقدار آبی كه تبخیر میشود، بستگی دارد.
در «كاوشگر» 29 مرداد گفتگو كردیم با مهدی روشن، كارشناس ارشد معماری، و علی خورشیدی روزنامه نگار علمی. كاوشگر را ساعت 9:00 به وقت رادیو جوان بشنوید.