پنجم دی، روز ملی ایمنی در برابر زلزله و كاهش اثرات بلایای طبیعی

روز پنجم دی، مصادف با واقعۀ زلزلۀ بم در تقویم رسمی كشور روز ملی ایمنی در برابر زلزله نامگذاری شده‌است.
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با توجه به ضرورت آگاه سازی و ارتقای فرهنگ عمومی در برابر زلزله با پیشنهاد نامگذاری این روز به عنوان «روز ملی ایمنی در برابر زلزله» فرصتی فراهم كرد تا هر ساله با برگزاری برنامه‌ها و فعالیت‌های آموزشی و ترویجی متنوع در این روز، ضمن گرامیداشت یاد و خاطرۀ چند ده هزار قربانی فاجعه تلخ زلزلۀ بم، زمینه ارتقای آگاهی عمومی و شاخص‌های ایمنی در برابر زمین لرزه در كشور فراهم شود.

زمین لرزه‌ها توسط فرآیندهای بنیادین و قدرتمند زمین شناختی كه خارج از حیطۀ كنترل ماست، به وجود می‌‌آیند. این فرآیندها نسبتا پیش‌بینی‌نشدنی است و بر اثر فعل و انفعالات درونی زمین و برهمكنش مواد مذاب داخلی زمین كه آشوب‌های شدیدی در داخل زمین علاوه بر بازتاب بیرونی آن به وجود می‌آورند. برای پی‌بردن به ماهیت وجودی، علل پیدایش، زمان وقوع و قدرت زلزله به فناوری‌های پیشرفته نیاز است.

عمده پیشرفت‌هایی كه طی 50 سال گذشته حاصل شده است به آمادگی برای زلزله و مخصوصاً حیطۀ مهندسی عمران مربوط می‌شود. طی چند دهۀ اخیر استانداردهایی برای ساخت ساختمان‌ها در نظر گرفته شده است تا مقاومت آنها در برابر نیروی امواج زمین لرزه افزایش یابد. از استانداردهای جدید می‌توان به تقویت مصالح اشاره كرد. طراحی بناها به شیوه‌ای كه از انعطاف پذیری لازم برای جذب ارتعاش‌ها برخوردار باشند بدون آن كه تخریب شوند، یكی دیگر از این روش‌هاست.

طراحی ساختمان‌ها به شیوه‌ای كه بتوانند این ضربه‌‌ها را بگیرند، مخصوصاً در مناطقی كه زلزله خیزند، از اهمیت بسیاری برخوردار است. یكی دیگر از مولفه‌های آمادگی، آموزش مردم است.

امید است با اجرای برنامه‌های واحد مدیریت خطر بلایا و هماهنگی تمامی واحدهای ذی‌ربط در این زمینه بتوانیم شاهد ارتقای سطح آمادگی عملكردی، ایمنی سازه‌ای و غیر سازه‌‍ای و افزایش سطح آمادگی مردم باشیم.