سیزدهم شهریور ماه، سالروز بزرگداشت دانشمند بزرگ ایران، ابوریحان بیرونی

سیزدهم شهریورماه، روز بزرگداشت ابوریحان بیرونی است. ابوریحان محمد بن احمد بیرونی از دانشمندان بزرگ ایران در علوم حكمت و اخترشناسی و ریاضیات و تاریخ و جغرافیاست. وی در سال 362 هجری قمری در اطراف خوارزم متولد شد و به این خاطر به بیرونی یعنی خارج از خوارزم معروف شده است.
ابوریحان بیرونی معاصر با شیخ‌الرئیس‌ ابن‌ سینا بود و میان‌ آن‌ دو مراسلات‌ و محادثاتی‌ رد و بدل‌ می‌شد.
بیرونی از اولین كسانی است كه به پیدا كردن وزن مخصوص بسیاری از اجسام مبادرت كرد و آن‌چنان این كار را دقیق انجام داد كه اختلاف وزن‌های محاسبه‌شده‌اش با وزن‌هایی كه دانشمندان در قرن‌های اخیر با توجه به تمام وسایل جدید خود تهیه كرده‌اند، بسیار ناچیز است.
ابوریحان در طول عمر خود به شهرهای گوناگونی سفر می‌كرد و به اندازه‌گیری طول و عرض جغرافیایی آن شهرها می‌پرداخت و سپس موقعیت هر شهر را روی یك كره مشخص می‌كرد و پس از سال‌ها توانست آن نقاط را روی یك نقشه مسطح پیاده كند و این مقدمه‌ی علم كارتوگرافی بود كه این‌كار با ابوریحان شروع شد.
ازجمله تألیفات او «قانون مسعودی» در نجوم و جغرافیا و «آثار الباقیه» در تاریخ، آداب و عادات ملل است. از دیگر آثارش به «التفهیم»، تحقیق «ماللهند»، «اسطرلاب»، «سدس»، «تحدید»، «چگالی‌ها»، «سایه‌ها»، «وترها»، «پاتنجلی»، «قره‌الزیجات»، «قانون»، «ممرها»، «الجماهر» و "«صیدنه» می‌توان اشاره كرد.
نگاهی به فهرست آثار ابوریحان، گویای آن است كه وی یكی از پركارترین نویسندگان دوره‌ی اسلامی بوده است. مجموع آثار او، در حوزه‌های گوناگون علوم، از جمله ریاضی، ستاره شناسی، جغرافیا، كانی شناسی به 180 عنوان می‌رسد. اما بیشتر این تألیفات در موضوعات ریاضی و ستاره شناسی است.
ابوریحان بیرونی در سال 440 هجری قمری در 78 سالگی در شهر غزنین از دنیا رفت.
سالروز بزرگداشت ابوریحان بیرونی گرامی باد.