به مناسبت روز رادیو، در بخش میز سینما با شاهین شجری کهن درباره ارتباط موضوعی رادیو با فیلمهای سینمایی گفتوگو کرد.
شاهین شجری کهن درباره فیلمهای سینمایی با موضوع رادیو گفت: «فیلمهایی مثل آبادان یازده60، که حتی لوکیشنشان رادیو است و رادیو نقش مهمی در آن دارد، اینها مستقیما از رادیو استفاده کردهاند که حتی یک سریال تلویزیونی به اسم راه شب داشتیم که قصه مخاطبانی بود که با یک برنامه رادیویی تماس میگرفتند و هر قسمت یک قصهای را دنبال میکرد.
شاید فیلم هر شب تنهایی را به یاد داشته باشیم، و خیلی فیلمهای دیگر که رادیو مستقیم در آن نقش پررنگ ندارد ولی در حاشیه قصه حضورش احساس میشود.
فیلم Knives Out که چند سال پیش خیلی پر تماشاگر بود و خیلی فیلم پرفروشی بود، با بازی دنیل کریگ در نقش یک کارگاه پلیس، شروعش به این شکل است که شخصیت اصلی یعنی دختری که قهرمان قصهست، مشغول گوش دادن به یک نمایشنامه جنایی رادیویی است و قصه از آنجا شروع میشود، ما رادیو را میبینیم و صدای رادیو را میشنویم.
در خیلی از فیلمهای قدیمی، رادیو منبع پخش موسیقی و نمایشنامه بود، یعنی استفاده فیلمنامهای از آن میشد، صداگذاری میشد که بعدا از آن استفاده شود.
وودی الن، یک فیلم بسیار جذاب دارد که در دهه هشتاد ساخته است به اسم Radio Days ، روزهای رادیو.
این فیلم درباره روزهایی است که رادیو بخش مهمی از زندگی روزمره آدمها بوده و خاطرات کودکی و نوجوانیاش را تعریف میکند که هرکدام از اعضای خانوادهاش چطور با رادیو پیوند داشتهاند که روایت فیلم در در زمان مقارن با جنگ جهانی دوم است.
به هرحال خیلی جاها مستقیم و غیر مستقیم این حضور را آدم احساس میکند که رادیو یک رسانه نوستالژیک است برای خیلی از ما همچنان یادآور روزهای خوب و برنامههای خاطره انگیز است.
طبیعتا فیلمسازها ادای دین میکنند و در خیلی از آثار سینمایی صدای رادیو را میشنویم یا به هر بهانهای به برنامههای معروف ارجاع داده میشود و ادای دین میشود.
فیلم آبادان یازده 60، یک موضوع بکری دارد که خیلی خوب از آن استفاده شده و حس واقعی دوران جنگ را خیلی خوب منتقل میکند.
چون رادیو و صداهایی که از رادیو شنیده میشد، بخشی از یک باند صوتی آن زمانه هم محسوب میشود و از این موضوع خیلی خوب استفاده کردهاند».
وی در ادامه گفتوگو در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود این همه موضوعات خوب درباره رادیو، کارگردانها سراغ این موضوعات نمیروند، گفت: «عنصر صدا کلا محمل خوبی برای روایت نیست و خیلی خلاقیت میخواهد.
در همین جشنواره اخیر فیلم 2888 ساخته کیوان علیمحمدی و علیاکبر حیدری، فیلمی متفاوت بود و موافق و مخالف زیادی داشت.
فیلم روایت یک دورانی از جنگ بود که متکی به صدا بود و ساختار بدیع و متفاوتی داشت. عدهای میگفتند فیلم جذابی است و عدهای میگفتند ملالآور است و باید فیلم کوتاه میشد.
به هرحال بحث برانگیز بود، ولی متکی بودنش به عنصر صدا، جزء انتخابهای سخت برای یک کارگردان است.
چون شما همیشه به دنبال تصویر و رویداد میگردید و تصویر محمل بهتری برای انتقال داستان و مفاهیم فرعی است.
ولی با صدا به سختی میتوان اینها را منتقل کرد و مخاطب هوشیارتر و حوصله بیشتری میخواهد.
به خاطر همین انتظار ساخت سالانه فیلمهایی مثل 2888، آبادان یازد-60 و... ساخته شود، کمی زیاد است.
ولی شکی نیست که خود رادیو و ارتباطی که بین رادیو و مردم برقرار بود خودش دراماتیک است و قصههای زیادی آنجا نهفته است».
برنامه کافه رادیو شنبه تا چهارشنبه از ساعت 15 به مدت 40 دقیقه به طور زنده از رادیو جوان پخش میشود.